საბჭოთა მემკვიდრეობის "ნაღმი" საპარლამენტო ქალაქში

მიმ­დი­ნა­რე წლის ივ­ნი­სის ბოლოს გერ­მა­ნულ კომ­პა­ნი­ას ბოლო, 10-თვი­ა­ნი ვა­და ეწუ­რება შექ­მნას ქუ­თა­ი­სის ცენ­ტრა­ლუ­რი ნა­გავ­საყრე­ლის წი­ნას­წა­რი შეს­წავ­ლის პრო­ექ­ტი. მათ მი­ერ გან­საზ­ღვრუ­ლი სა­ჭი­როებებიდან გა­მომ­დი­ნა­რე, 2013 წლამ­დე ქუ­თა­ის­ში არ­სებული ნა­გავ­საყრე­ლის პრობლე­მის მო­გვა­რება და ახალი პო­ლი­გო­ნის მშე­ნებლობა უნ­და დას­რულ­დეს.

თი­ნა­თინ მა­ჩი­ტი­ძე 35 წე­ლია ქუ­თა­ის­ში, ნი­კე­ას და­სახლების ბოლო­ში ცხოვ­რობს. სწო­რედ ამ ად­გი­ლი­დან კი­ლო­მეტ­რნახევარ­ში ქუ­თა­ი­სის ცენ­ტრა­ლუ­რი ნა­გავ­საყრე­ლი ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს. თი­ნა­თინ მა­ჩი­ტი­ძე ამბობს, რომ ნა­გავ­საყრე­ლის პრობლე­მის მოგ­ვა­რების და­პი­რებები წლებია ეს­მის.

საბჭო­თა პე­რი­ო­დის  მემ­კვიდ­რეობად ქცე­უ­ლი ქუ­თა­ი­სის უკა­ნო­ნო ნა­გავ­საყრე­ლი ეკო­ლო­გების შე­ფა­სებით „ნე­ლი მოქ­მე­დების ნაღმს" წარ­მო­ად­გენს. პრობლე­მა, რო­მელ­საც ქუ­თა­ი­სის ყოფი­ლი მე­რი შე­ე­წი­რა, დღემ­დე მო­უგ­ვა­რებელი­ა. უფ­რო მე­ტიც, ნა­გავ­საყრელ­ზე გა­კე­თებულ­მა ნი­ა­და­გის ანა­ლიზ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე არ­სებული მი­წა რა­დი­ა­ცი­უ­ლი ნივ­თი­ე­რებების მა­ღალ ფონს შე­ი­ცავს.

„ა­სე ამბობენ წლებია, რომ მო­ეწყობა ნა­გავ­საყრე­ლი და ჯერ ჩვე­ნი საშ­ვე­ლი არ არის. გა­რეთ ვერ გა­მოვ­დი­ვართ. ნა­გავ­საყრელ­ზე ნარ­ჩე­ნების წვის პრო­ცე­სების დრო სა­ში­ნე­ლი კვამ­ლი და სუ­ნი მო­დის. აქ ცხოვ­რება გა­უ­საძ­ლი­სი­ა. რაც მახსოვს, სულ მა­გა­ზე საუბრობენ რომ ამ პრობლე­მას მო­გა­ვა­რებენ, მაგ­რამ დღემ­დე შე­დე­გი არ ჩანს," - ამბობს თი­ნა­თინ მა­ჩი­ტი­ძე. მის მსგავ­სად, ნი­კე­ას ქუ­ჩის მცხოვ­რებლებს არ­სებობა ნა­გავ­თან ერ­თად უწევთ.

რა­ტომ ვერ მოგ­ვარ­და ნა­გავ­საყრე­ლის პრობლე­მა ქუ­თა­ის­ში, რო­მე­ლიც გა­რე­მო­სა და სა­ზო­გა­დოების­თვის საფრთხის შემ­ცვე­ლი­ა? საბჭო­თა პე­რი­ოდ­ში სტი­ქი­უ­რად შექ­მნილ პო­ლი­გონს, როგ­როც ჩანს, ვერც „ვარ­დების რე­ვო­ლუ­ცი­ის" შემ­დგომ­მა ხელის­ფლებამ უშ­ვე­ლა და ამ დრომ­დე მო­ლო­დი­ნები ვერც უცხოელ­მა ინვეს­ტო­რებმა გა­ა­მარ­თეს. 

საბჭო­თა მემ­კვიდ­რეობა

ქუ­თა­ი­სი-გე­გუ­თის საგ­ზაო მო­ნაკ­ვეთ­ზე, ნი­კე­ას და­სახლების ბოლოს, ნა­გავ­საყრე­ლი 1959 წელს შე­ვი­და ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ა­ში. ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ის ვა­და 30 წლით გა­ნი­საზ­ღვრა. მას შემ­დეგ, ნა­გავ­საყრე­ლი უკა­ნო­ნოდ ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს. მას არ გა­აჩ­ნია გა­რე­მო­ზე ზე­მოქ­მე­დების ნებარ­თვა, რო­გორც ამას „გა­რე­მო­ზე ზე­მოქ­მე­დების ნებარ­თვის შე­სახებ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნის 22-ე პუნ­ქტი მო­ითხოვს.

„ეს პრობლე­მა საბჭო­თა კავ­ში­რი­დან მოჰყვება. მა­შინ ნარ­ჩე­ნები სტი­ქი­უ­რად მიჰქონ­დათ და ყრიდ­ნენ. ნა­გავ­საყრე­ლები სა­ნი­ტა­რულ და ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი­ურ მოთხოვნებს უნ­და აკ­მაყოფი­ლებდეს. ქუ­თა­ი­სის ნა­გავ­საყრე­ლი 2004 წლამ­დე შე­მო­ღობილიც არ იყო. ეს არის მდი­ნა­რე რი­ო­ნის პირ­ზე. რი­ო­ნი რომ დიდ­დება, მი­აქვს ნა­გა­ვი  და წყალ­ში ლე­ქავს.  გარ­და ამი­სა, ნა­გავ­საყრე­ლის შუ­ა­ში არხი გა­დის, რომ­ლის სა­შუ­ა­ლებით მო­სახლეობა სათბურებს და ბოს­ტნებს რწყავს.

ასე­ვე, ნა­გავ­საყრელ­ზე სა­ქო­ნე­ლი შე­დის და იქ ძოვს. შარ­შან ნა­გავ­საყრელ­ზე ნი­ა­და­გის ანა­ლი­ზი გა­ვა­კე­თეთ. სტრონ­ცი­უ­მი და ბევ­რი სხვა ლი­თო­ნები აღ­მოჩ­ნდა. რაც იმას ნიშ­ნავს, რომ რა­დი­ა­ცი­უ­ლი ნივ­თი­ე­რებების ფო­ნი მა­ღა­ლი­ა.  თუმ­ცა, ეს იყო ერთჯერა­დი კვლე­ვა, ამი­ტომ მას მეც­ნი­ე­რუ­ლი კუთხით ვერ გან­ვიხილავთ. ფაქ­ტი­ა, რომ იქ ყვე­ლა­ნა­ი­რი ნარ­ჩე­ნი შე­აქვთ," - ამბობს იმე­რე­თის მხარის მეც­ნი­ე­რე­თა კავ­ში­რის „სპექ­ტრი"-ს გამ­გეობის თავმჯდო­მა­რე, ეკო­ლო­გი ქე­თე­ვან ცხაკა­ი­ა.

სპე­ცი­ა­ლის­ტთა  დას­კვნებით, ბოლო მო­ნა­ცე­მებით, ნა­გავ­საყრე­ლის დი­დი ნა­წი­ლი მდი­ნა­რე რი­ონ­მა ჩა­რეცხა და პო­ლი­გო­ნის­თვის თავ­და­პირ­ვე­ლად არ­სებული 42  ჰექ­ტა­რი­დან, მხოლოდ 15 ჰექ­ტა­რი მი­წის ნაკ­ვე­თია დარ­ჩე­ნი­ლი.

შე­უს­რუ­ლებელი  ვალ­დებულებები

ჯერ კი­დევ 2008 წლის 25 ივ­ნისს სა­ქარ­თვე­ლოს გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და ბუნებრი­ვი რე­სურ­სების სა­მი­ნის­ტროს და­სავ­ლეთ ცენ­ტრა­ლუ­რი რე­გი­ო­ნუ­ლი სამ­მარ­თვე­ლოს უფ­რო­სი თე­მურ კე­პუ­ლა­ძე ქუ­თა­ი­სის მე­რი­ას „გა­რე­მო­ზე ზე­მოქ­მე­დების ნებარ­თვის შე­სახებ" კა­ნო­ნით გათ­ვა­ლის­წი­ნებული მოთხოვ­ნის შეს­რუ­ლებას სთხოვ­და, რის სა­ფუძ­ველ­ზე სა­წარ­მოს 2009 წლის 1 იან­ვრამ­დე ნებარ­თვა უნ­და მი­ე­ღო. „გაც­ნობებთ, რომ აღ­ნიშ­ნუ­ლი სა­კითხის და­ფი­ნან­სება ვერ მოხერხდა 2008 წლის სახელ­მწი­ფო შესყიდ