ქსელური მარკეტინგი - საფრთხე, თუ რეალური შემოსავალი?

 ბოლო პერიოდში ფინანსური პირამიდის სქემით საქმიანობაში რამდენიმე კომპანიას დასდეს ბრალი. მათგან ყველაზე გახმაურებული "საფინანსო კომპანია საქართველოს" "ქეისი" გახდა, რომელსაც უკვე სასამართლო განიხილავს. რა არის ფინანსური პირამიდა და რა მექანიზმით მუშაობენ ასეთი კომპანიები? ფინანსური პირამიდა საქმიანობის ისეთი ფორმაა, რომლის ფარგლებშიც, მოსახლეობისგან ხდება თანხების მოზიდვა და, სანაცვლოდ, როგორც წესი, ბაზარზე არსებულ საპროცენტო განაკვეთებთან შედარებით, მაღალი სარგებლის შეთავაზება. სწორედ მაღალი სარგებლის დაპირებით იზიდავენ მოსახლეობის ძირითად ნაწილს, პირამიდის სქემით მომუშავე კომპანიები.

ფინანსური პირამიდა უმეტესწილად, არ ახორციელებს მომგებიან ინვესტიციას და მომხმარებლისთვის დაპირებული სარგებლის გადახდის ერთადერთი წყარო ახალი ან არსებული წევრებისგან დამატებითი სახსრების მოზიდვაა. ამასთან, ყოველ შემდგომ ეტაპზე არსებული ვალდებულებების გასასტუმრებლად, სულ უფრო და უფრო მეტი თანხის მოზიდვა ხდება საჭირო. საყურადღებოა ერთი ფაქტორიც - მიუხედავად იმისა, თუ რამდენად წარმატებული ჩანს ასეთი კომპანია დროის რომელიმე მომენტში, სქემა აუცილებლად იშლება, როდესაც შეუძლებელი ხდება ახალი წევრის ან დამატებითი თანხის მოზიდვა. შედეგად, კომპანია ვეღარ ისტუმრებს წევრების მიმართ არსებულ ვალდებულებებს.

ფინანსური პირამიდის ტიპები

არსებობს ფინანსური პირამიდის რამდენიმე ტიპი. პირველი, კომპანიები, რომლებიც კლასიკური ფინანსური პირამიდის სქემით მუშაობენ, ისინი რეგისტრირდებიან საფინანსო კომპანიებად (ძირითადად შპს) და მოსახლეობისგან იწყებენ თამასუქების მიღებას, ბაზარზე არსებულ საპროცენტო განაკვეთთან შედარებით, მაღალ პროცენტში.

ფინანსური პირამიდის მეორე, შედარებით უფრო რთული სქემა არის ქსელური მარკეტინგის პრინციპით მომუშავე კომპანიები, რომლებიც მოსახლეობისგან თანხის მოზიდვას სხვადასხვა ნივთებისა თუ მომსახურების გაყიდვით ახდენენ. უფრო კონკრეტულად, ასეთი სქემით მომუშავე კომპანიები, პოტენციურ დაზარალებულს სთავაზობენ მაგალითად, რომელიმე კურორტის საგზურს, მაგრამ ბაზარზე არსებულ ფასთან შედარებით გაცილებით მაღალ ფასად ამ მომსახურების შეძენის შემდეგ ეს ადამიანი კომპანიის წევრი ხდება და მისი მთავარი ამოცანა ორგანიზაციაში სხვა ადამიანების მიყვანა ხდება, ყოველი მოყვანილი წევრისგან კი მას სოლიდური პროცენტი ერგება.

QNET-ის "ხაფანგი"

ასეთი სქემით მომუშავე კომპანიის მაგალითია კომპანია QNET-ი, მაგრამ ამ უკანასკნელის შემთხვევაში, საქმე კიდევ უფრო რთულადაა იმდენად, რამდენადაც QNET-ში ჩართული ადამიანი ერთადერთია, ვისი მეშვეობითაც შეიძლება სისტემაში შესვლა, მას რეკომენდატორს უწოდებენ. ყოველ ახალ წევრზე მიმდინარეობს გარკვეული ფსიქოლოგიური ზეგავლენის მოხდენა, რის შემდეგაც, სქემაში ჩართულ ადამიანს ეჭვიც არ ეპარება, რომ ორგანიზაციაში გაწევრიანებით სხვა ადამიანებს მხოლოდ დაეხმარება და კარგ გზაზე დააყენებს.

ავტორი: ნიუპრესი