პრომეთეს მღვიმე ტურისტებს ემუქრება?!
უთაისში, საქართველოს პარლამენტში მომხდარი ნგრევის შემდეგ, ანალოგიურ საფრთხეზე საუბრობენ ახალრეაბილიტირებულ პრომეთეს მღვიმის მიმართაც. ობიექტის ტურისტული განვითარების პროექტის ავტორი იმ საშიშროებებზე ამახვილებს ყურადღებას, რაც შესაძლოა ნაჩქარევმა და უსაფრთხოების ნორმების გათვალისწინების გარეშე ჩატარებულმა სამუშაოებმა მღვიმეს მოუტანოს.თეიმურაზ ჩოჩუა, რომელიც წყალტუბოში, სოფელ ყუმისთავში მდებარე მღვიმის ტურისტული განვითარების პროექტის ავტორი და 2007-2012 წლებში სამუშაოების ხელმძღვანელი იყო, აცხადებს, რომ მღვიმეში ტბისა და ტბაზე გასასვლელის მოწყობა ნაჩქარევად, საფრთხეების გაუთვლელად და უსაფრთხოების ნორმების დაცვის გარეშე განხორციელდა.
როგორც ჩოჩუა ამბობს, 4 წლის განმავლობაში მღვიმის კეთილმოწყობას საქველმოქმედო ფონდი „ქართუ" ახორციელებდა. აღნიშნულმა ფონდმა ტურისტული ობიექტი სახელმწიფოს მიმდინარე წლის თებერვლის ბოლოს საჩუქრად გადასცა. თემურ ჩოჩუას თქმით, ამ დროს მღვიმე დაცვის სისტემითა და სამეცნიერო ლაბორატორიებით იყო აღჭურვილი. ის იმასაც აღნიშნავს, რომ 4 წლის განმავლობაში სამუშაოები ისე მიმდინარეობდა, მღვიმეში არც ერთი სტალაქტიდი არ დაზიანებულა.
„ამ ხნის განმავლობაში მეცნიერები ფრთხილად აწარმოებდნენ სამუშაოებს. როდესაც მღვიმე სახელმწიფოს გადავეცით, მათ გადაწყვიტეს 2-3 თვეში გაეკეთებინათ ურთულესი მონაკვეთი. ბარბაროსული მეთოდებით იმუშავეს. ძლიერი აფეთქების გამო რიგ ადგილებში მღვიმის ჭერი დაბზარულია. არ არის დაბეტონებული ის 4-მეტრიანი ნაწილი, საიდანაც მღვიმიდან ნავი გამოდის. ნავებში რომ სვამენ ხალხს, ადგილზე მაშველი რგოლები არ გაჩნიათ, ადამიანი რომ გადმოვარდეს და წყალში ჩავარდეს. მღვიმეს იმისთვის გადაუარეს, რომ ქვეყნის პირველი პირისთვის ეხარებინათ: „ნახე რა მაგრები ვართ, მოკლე დროში რისი გაკეთება შევძელითო," - ამბობს თემურ ჩოჩუა.
პრომეთეს მღვიმის ტურისტული განვითარების პროექტის ხელმძღვანელი იმ პროცედურებს განმარტავს, რომელიც მღვიმეში ტბისა და ტბაზე გასასვლელის მოწყობის პროცესში უნდა გაევლოთ. მისი თქმით, პირველ რიგში, საჭირო იყო მღვიმის მთელი სისტემის შესწავლა მყვინთავი სპელეოლოგების მიერ. შემდეგ უმოკლესი მანძილების განსაზღვრა იქ, სადაც კლდეები უნდა გაჭრილიყო. როგორც ჩოჩუა ამბობს, მიწისქვეშ წყალქვეშა კლდებია, სადაც 8 მდინარე ერთდება. აფეთქების დროს კი ნარჩენები იქვე, წყალში ჩაყარეს. მისი თქმით, წყლისთვის გასასვლელის ჩაკეტვამ შესაძლოა, სხვა პროცესი გამოიწვიოს.
„ერთი კლდე სიგანეში 30 მეტრამდეა. მათი ასე ბარბაროსულად გამოჭრა და ქვევით რაღაცის ჩაყრა, როდესაც არ იცი რომელი მდინარის რა შენაკადს კეტავ, კაცმა არ იცის რა შედეგებს მოიტანს. ეს გააკეთეს არაპროფესიონალებმა არასწორი მეთოდებით. იქ სპეციალური ჩამკეტები უნდა იყოს, რომ მღვიმის წყლის გამოდევნა არ მოხდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, თუ ჰაერი გამოვიდა, მღვიმე დაიღუპება, რადგან ის თავისი მიკროკლიმატის გარეშე დარჩება," - ამბობს ჩოჩუა.
თემურ ჩოჩუა ობიექტზე სამუშაოების დაჩქარებული ტემპით განხორციელების გარდა, საფრთხეს იმაშიც ხედავს, რომ ადგილზე სპეციალისტების მიერ მღვიმის ყოველდღიური მონიტორინგი არ ხორციელდება. მისი თქმით, მღვიმეში არც ის აპარატურა არის განთავსებული, რომელსაც წყალმოვარდნის საფრთხის მაუწყებლის ფუნქცია აკისრია.
„სპეციალური მეტეოსადგურები და მთელი ტექნიკა, რომელიც ფონდმა „ქართუმ" შეიძინა, დღეს საწყობებში დევს. არადა, იმისთვის ვიყიდეთ, რომ როდესაც საფრთხე გაქვს სადღაც, ტექნიკამ დააფიქსიროს, დროულად გაიყვანო იქიდან ტურისტები და წყლის დონის მატებას დააკვირდე. დღეს ამ სისტემას არ იყენებენ. სამაგიეროდ, იქ მოლარე ჰყავთ, რომელიც ფულს ითვლის. ეს მღვიმე ფონდმა წყალტუბოსთვის, რეგიონისთვის, ადგილობრივი მცირე ბიზნესისა და მეწარმეების განვითარებისთვის გააკეთა. თუმცა, როგორც კი სამინისტროს გადავეცით, ყველაფერი ჯიბეში ერთმა უწყებამ ჩაიდო და რეგიონს არც არაფერი შეხვდა," - ამბობს თემურ ჩოჩუა.
როგორც პრომეთეს მღვიმის ტურისტული
ავტორი: ქრისტინა ქარჩხაძე