კანონს მიღმა დარჩენილი სასკოლო კვება
სწორი კვება და ჯანსაღი საკვები ბავშვის განვითარებისთვის ერთ-ერთი აუცილებელი კომპონენტია, რომელიც მათ ბავშვის უფლებათა კონვენციით აქვთ მინიჭებული. ჯანსაღი საკვებით ბავშვი ოჯახთან ერთად იმ დაწესებულებამაც უნდა უზრუნველყოს, სადაც მოზარდი იკვებება. საქართველოს კანონით სკოლამდელ დაწესებულებებში რეგულირდება ბავშვთა კვების ყველა კომპონენტი, თუმცა მსგავსი რეგულაცია საჯარო სკოლებისთვის არ არსებობს. ამასთან, დიდი და მცირეკონტიგენტიანი საჯარო სკოლების კვების ობიექტები მეწარმეებისთვის ერთნაირად მიმზიდველი არაა. პედიატრების განმარტებით კი საკვების მრავალფეროვნება, უსაფრთხო პროდუქტები და ჰიგიენურ-სანიტარული ნორმების დაცვა აუცილებელია, რათა ბავშვებსა და მოზარდებში მწვავე ნაწლავური დაავადებები არ გამოვლინდეს, რაც იმუნური სისტემისთვისაა საზიანო.
რატომ ანსხვავებს კანონი 4 და 6 წლის ბავშვების კვებას?
ბავშვის უფლებათა კონვენციით, რომელსაც საქართველოა მიერთებული (მუხლი 24; 1), მონაწილე სახელმწიფოები აღიარებენ ბავშვის უფლებას, ისარგებლოს ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის ყველაზე უფრო სრულყოფილი მომსახურებით და დაავადებათა მკურნალობისა და ჯანმრთელობის აღდგენის საუკეთესო საშუალებებით. მონაწილე სახელმწიფოები ცდილობენ უზრუნველყონ, რომ არცერთ ბავშვს არ ჩემოერთვას უფლება, ისარგებლოს ჯანმრთელობის დაცვის სისტემის ასეთი მომსახურებით.
24; 2.ე" ქვეპუნქტის მიხედვით: საზოგადოების ყველა ფენის, კერძოდ, მშობლებისა და ბავშვებისათვის ბავშვთა ჯანმრთელობისა და კვების შესახებ ინფორმაციის მიწოდების, ძუძუთი კვების უპირატესობის გაცნობის უზრუნველყოფისათვის, ჰიგიენის, ბავშვის საცხოვრებელი გარემოს სანიტარიის დაცვისა და უბედური შემთხვევების თავიდან აცილების, აგრეთვე მათთვის განათლების ხელმისაწვდომობისა და ცოდნის გამოყენებაში დახმარების გაწევისათვის;
ბავშვთა ჯანმრთელობაზე ზრუნვა ყველა იმ სახელმწიფოს ვალდებულებაა, რომელიც კონვენციას აღიარებს, ბავშვთა ჯანმრთელობის ერთ-ერთი ძირითადი განმსაზღვრელი კი, როგორც სპეციალისტები განმარტავენ, სწორი და უსაფრთხო კვებაა.
საქართველოში ბავშვთა უსაფრთხო კვებისთვის სკოლამდელ და სასკოლო დაწესებულებებისთვის სხვადასხვა საკანონმდებლო რეგულაცია ვრცელდება.
- „არსებობს რამდენიმე კანონი, რომელიც არეგულირებს საქართველოში სკოლებთან დაკავშირებულ დებულებებს. პირველ რიგში ესაა, „ზოგადი განათლების შესახებ" კანონი, რომლის 33-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ე" ქვეპუნქტით განსაზღვრულია, რომ ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების უფლებამოსილებაა, უზრუნველყოს სკოლის ტერიტორიაზე მოსწავლეთა ჯანმრთელობის დაცვის და სრულყოფილი განვითარებისთვის სამედიცინო და კვების პუნქტების არსებობა. ანუ, ეს ნიშნავს, რომ სკოლის ტერიტორიაზე სამედიცინო ოთახისა და კვების ობიექტის არსებობა სავალდებულო არაა, იგი მხოლოდ სკოლის დირექტორის გადაწყვეტილებაზეა დამოკიდებული. სხვა სამართლებრივი აქტი ან რეგულირება ამ საკითხზე, არ არსებობს. ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებისგან განსხვავებით საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის 2003 წლის 12 ნოემბრის მიღებული № 280 „ნ" ბრძანებით სკოლამდელი დაწესებულებებისთვის დეტალურადაა განსაზღვრული კვების ობიექტების ორგანიზება, სანიტარული წესები და ნორმები, რომელთა დაცვაც სავალდებულოა არა მხოლოდ მუნიციპალური, არამედ, ყველა ბაღისთვის ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმის მიუხედავად," - განმარტავს „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის" ქუთაისის ფილიალის ხელმძღვანელის მოადგილე ნინო თვალთვაძე და დასძენს: „სასურველი იქნებოდა ამ ტიპის აქტით რეგულირდებოდეს სკოლებში კვების ობიექტების განთავსება, რადგან არსებობს სკოლები, სადაც კვების ობიექტია და შესაბამისად, სასურველია რეგულირებაც სამართლებრივ ჩარჩოში იყოს მოქცეული. მიმდინარე წლის 3 იანვრიდან ცვლილება შევიდა საქართველოს კანონში „სურსათის უვნებლობისა და ხარისხის შესახებ". ცვლილებების მიხედვით, სახელმწიფო ორგანოს - სურსათის უვნებლობისა და ხარისხის სახელმწიფო კონტროლის სააგენტოს, რომელიც კვების ობიექტების უსაფრთხო ფუნქციონირებაზეა პასუხისმგებელი, მეტი რეაგირების საშუალება მიეცა და უფრო ქმედითი უნ
ავტორი: თათა კაჭკაჭიშვილი